Węgiel kamienny znajduje u nas główne zastosowanie w energetyce (przemyśle energetycznym). Elektrownie oraz elektrociepłownie węglowe stanowią w Polsce podstawowe źródło energii (około 75%). Poza tym węgiel kamienny wykorzystuje się również w chemicznym przemyśle przy produkcji kosmetyków oraz pestycydów. Ponadto znajduje również zastosowanie w przemysłach: metalurgicznym (wsady w wielkich piecach), syntezy organicznej ciężkiej (stanowi surowiec do syntetyzowania wielu organicznych związków), koksowniczym oraz częściowo w kolejowym.
Elektrownie oraz elektrociepłownie są podstawą polskiej energetyki. Węglowe elektrownie mogą wykorzystywać cieplną energię powstającą przy procesie spalania paliw, by przetwarzać ją w kinetyczną energię obrotowego ruchu turbin, następnie zaś w energię elektryczną przy użyciu generatorów. Podstawowymi dwoma elementami węglowej siłowni są kocioł oraz turbozespół (plus urządzenia dodatkowe).
Tymczasem elektrociepłownie wytwarzają jednocześnie zarówno energię elektryczną, jak i ciepło. Do odbiorców ciepło jest dostarczane pod postacią pary lub gorącej wody. Węgiel używany jest do otrzymania pożądanej temperatury. Wśród elektrociepłowni (z uwagi na typ cieplnego układu) możemy wyróżnić dwa główne rodzaje:
- przeciwprężne - wylotowa para dostaje się do wymienników ciepła i wykorzystywana jest w celu pokrycia zapotrzebowania cieplnego, ich zaletą jest sprawność wynosząca ponad 80%, czyli wysoka, natomiast wadę stanowi fakt ścisłego połączenia zapotrzebowania na ciepło z wytwarzaniem energii;
- upustowo-kondensacyjne - zależnie od potrzeby pewna część pary skierowana zostaje do wymienników ciepła (z turbiny), ale powoduje to obniżenie wydajności elektrociepłowni.
Metoda otrzymywania z węgla energii jest rozwiązaniem w różnym stopniu opłacalnym, w zależności od kraju, w którym jest stosowana. Jest to korzystny sposób w momencie, gdy węgiel jest w danym miejscu tani i łatwo dostępny. Wtedy, nawet pomimo faktu zanieczyszczania środowiska, uzyskuje się na tyle duże profity, że pokrywają one ponoszone straty. W Polsce, niestety, węgiel to relatywnie drogi surowiec (paradoksalnie węgiel importowany jest tańszy od polskiego). Dodatkowo pod względem sprawności część elektrowni oraz instalacji elektrycznych w domostwach jest w fatalnym stanie.